İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den sonra Filistin’e destek amacıyla Kızıldeniz’de İsrail’e ait veya İsrail’e giden gemileri hedef alan Husiler, ABD ve İngiltere’nin Yemen’e hava saldırılarıyla dünyanın gündemine oturdu.
HUSİLER KİM?
Yemen’in kuzeyindeki Sada kentinde 1990’larda Mümin Gençler Hareketi olarak kurulan ve daha sonra Ensarullah Cemaati adını alan Husiler, ülkede devam eden iç savaşta Eylül 2014’ten bu yana başkent Sana başta olmak üzere Yemen’in önemli bir kısmını elinde bulunduruyor.
HUSİLER KİM TARAFINDAN KURULDU?
Yemen’de, Şiiliğin Sünniliğe en yakın kolu sayılan ve bir zamanlar Yemen’i yöneten Zeydi mezhebine mensup kesim içinde şekillenmeye başlayan Husiler, siyasi bir hareket olarak 1992’de Hüseyin Bedreddin el-Husi tarafından kuruldu.
Hüseyin el-Husi, ruhani önderliğini babası Bedreddin el-Husi’nin yaptığı Mümin Gençler Cemaati’ni Ensarullah Hareketi adıyla siyasi ve silahlı bir harekete dönüştürdüğü 2004 yılına kadar yönetti.
Husiler ile Yemen hükümeti arasında ilk savaş, Yemen hükümetinin 2004’te Sada’daki sınırlı çatışmalarda 3 askerin öldürülmesinden Husileri sorumlu tutmasıyla çıktı ve 2010 yılında taraflar arasında varılan ateşkesle sona erdi.
Halen uluslarası kamuoyu tarafından tanınan Aden merkezli Yemen hükümeti, Husileri, “Lübnan Hizbullahı’na ve İran’a bağlı olmakla ve 1962’ye kadar yüzyıllar boyunca kuzey Yemen’de iktidar olan Zeydi İmamlık sistemini yeniden kurmaya” çalışmakla suçluyor. Husiler ise bu suçlamaları ve hükümetin meşruiyetini reddederek hükümeti “ABD ve Suudi Arabistan’ın kuklası olmakla” itham ediyor.
HUSİLER’İ KİM DESTEKLİYOR?
Ensarullah Cemaatini, Hüseyin Bedreddin el-Husi’nin 2004’te Yemen ordusu tarafından Sada’da öldürülmesinden bu yana kardeşi Abdülmelik el-Husi yönetiyor.
Kurucusu Husi’nin adına nispeten “Husiler” olarak anılan Ensarullah Cemaatinin en bariz ve önemli destekçisi ise İran.
İran tarafından mali ve askeri olarak desteklenen Husiler, 2004’ten 2010’a kadar hükümet güçleriyle savaşırken, Arap Baharı’nın en önemli ülkelerinden biri olan Yemen’de Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih’in 2012’de devrilmesinin ardından ülkedeki nüfuzunu güçlendirmeyi başardı.
Uzun süren halk hareketi sonrası Yemen’de bir türlü istikrar sağlanamaması sonucu bir hükümet krizi oluşmuş, Husiler de başkent Sana başta olmak üzere ülkenin önemli bir kısmını ele geçirmişti.
KIZILDENİZ’DE HUSİLER’İN EYLEMLERİ
İran’ın desteklediği Yemen’deki Husiler, İsrail’in Gazze’deki saldırılarına tepki gerekçesiyle 31 Ekim’den bu yana Yemen açıklarında İsrailli şirketlere bağlı olduğunu söyledikleri ticari gemilere el koymaya ve bazılarına da dron ve füzelerle saldırılar düzenlemeye başladı.
ABD güçleri bu süreçte birçok kez Yemen’den atılan füze ve kamikaze dronları düşürdüğünü duyurdu.
Husilerin eylemlerinin ardından çok sayıda gemicilik şirketi, Kızıldeniz’deki seferlerini durdurma kararı aldı.
ABD, küresel deniz ticareti güvenliğinin tehlikeye girdiği gerekçesiyle 18 Aralık’ta bir grup ülkenin katılımıyla Husi güçlere karşı “Refah Muhafızı Operasyonu” adında çok uluslu “deniz görev gücü” oluşturulduğunu duyurdu.
Kızıldeniz’de 31 Aralık’ta İsrail’le bağlantılı gemiyi ele geçirmeye çalışan Husilere ait 3 sürat teknesi ABD helikopterleri tarafından ateş altına alındı.
Husiler, 10 Ocak’ta da İsrail’e destek olduğu gerekçesiyle Kızıldeniz’de ABD’ye ait bir geminin füze ve kamikaze dronlarla hedef alındığını duyurdu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 11 Ocak’ta ABD ve Japonya tarafından sunulan ve Husilerin Kızıldeniz’deki saldırılarının acilen sonlandırılmasını talep eden karar tasarısını kabul etti.
Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı üzerinden küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’si yapılıyor.
Beyaz Saraydan yapılan açıklamaya göre Biden, Pensilvanya’da bir işletmeyi ziyaretinde, Yemen’deki Husileri “Terörist grup olarak tanımlar mısınız?” sorusuna, “Bence öyleler” yanıtını verdi.
“Husiler, ölçüyü aşan davranışlarına devam ederse müttefiklerimizle birlikte yanıt verdiğimizden emin olacağız” diyen Biden, ABD’nin İran ile “fiilen vekalet savaşında olmadığını” sözlerine ekledi.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, Yemen’deki Husilere yönelik ABD ile hava saldırıları gerçekleştirmelerine ilişkin “Gemilere saldıranlara karşı harekete geçmekte haklıyız” ifadesini kullandı.
